Sümerler ve Türkler arasındaki ilişki

 Sümerler ve Türkler arasındaki ilişki, tarihçiler ve araştırmacılar arasında yüzyıllardır merak uyandıran bir konudur. Bu iki kadim uygarlık arasında dil, mitoloji ve gelenekler gibi çeşitli alanlarda benzerlikler olduğu öne sürülmektedir. Fakat bu benzerlikler, Sümerlerin Türklerin ataları olduğu anlamına mı gelir? Bu karmaşık soruyu net bir şekilde cevaplamak zordur. Bu makalede, Sümerler ve Türkler arasındaki bağlantıyı tarihi, dilbilimsel, mitolojik ve kültürel açıdan kapsamlı bir şekilde inceleyeceğiz.

Sümerler: Milattan önce dördüncü binyılda Mezopotamya'da (günümüz Irak) ortaya çıkan ilk şehir devletlerinden biridir. Yazılı tarihi olan ilk uygarlık olma özelliğini taşıyan Sümerler, tarım, ticaret ve sanat alanlarında önemli ilerlemeler kaydetmişlerdir. Tapınak merkezli bir yönetim sistemine sahip olan Sümerler, zigguratlar gibi görkemli tapınaklar inşa etmişler ve çivi yazısı adı verilen karmaşık bir yazı sistemi geliştirmişlerdir. Milattan önce ikinci  binyılda ise Akadlar ve Asurlular gibi diğer Mezopotamya güçleri tarafından fethedilerek tarih sahnesinden silinmişlerdir.

Türkler: Orta Asya'da kökeni olan göçebe bir halktır. Milattan önce ikinci binyıldan itibaren batıya doğru göç etmeye başlayan Türkler, zamanla geniş bir coğrafyaya yayılmışlardır. Göktürkler, Uygurlar ve Karahanlılar gibi güçlü Türk devletleri kurmuşlardır. Orta Çağ'da ise Anadolu'ya ulaşarak Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu gibi güçlü devletler kurmuşlardır.

Sümerce ve Türkçe arasında bazı kelime ve dilbilgisi benzerlikleri olduğu gözlemlenmiştir. Örneğin, "su" ve "yedi" kelimeleri her iki dilde de benzer şekilde telaffuz edilmektedir. Ayrıca, bazı dilbilimciler, Sümer dilinin aglutinatif bir dil olduğunu, tıpkı Türkçede olduğu gibi eklemelere dayalı bir dilbilgisi yapısına sahip olduğunu savunmaktadır.

Ancak bu benzerlikler, Sümerce ve Türkçenin doğrudan akraba diller olduğu anlamına gelmez. Bu iki dil arasında tespit edilen benzerlikler, temas ve ödünçleme gibi farklı faktörlerden de kaynaklanıyor olabilir. Örneğin, Sümerler ve Türkler tarih boyunca birçok kez temas kurmuştur ve bu temaslar dillerinde karşılıklı etkileşime yol açmış olabilir.

Sümer ve Türk mitolojisinde de bazı ortak motifler ve tanrılar bulunmaktadır. Örneğin, her iki mitolojide de gök tanrısı, yer tanrıçası ve fırtına tanrısı gibi figürler yer almaktadır. Ayrıca, hem Sümerler hem de Türkler tarafından kutlanan bazı benzer bayramlar ve ritüeller de mevcuttur.

Gök Tanrısı: Sümerlerde Anu, Türklerde ise Umay Ana ve Tengri gök tanrısı olarak kabul edilmektedir.

Yer Tanrıçası: Sümerlerde Ki, Türklerde ise Erlik ve Ümay Ana yer tanrıçası olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fırtına Tanrısı: Sümerlerde Adad, Türklerde ise Gök Tanrı ve Boz Ürkün fırtına tanrısı olarak bilinmektedir.

Bununla birlikte, Sümer ve Türk mitolojileri arasında önemli farklılıklar da bulunmaktadır. Örneğin, Sümer mitolojisi çok tanrılı bir dine dayanırken, Türk mitolojisinde tek tanrı inancı hakimdir. Ayrıca, Sümer mitolojisinde yer alan bazı tanrılar ve motifler Türk mitolojisinde bulunmamaktadır.

Sümerler ve Türkler arasında bazı ortak gelenekler ve yaşam tarzı da gözlemlenmiştir. Örneğin, her iki halk da atlara ve göçebe bir yaşam tarzına değer vermiştir. Ayrıca, her iki kültürde de şamanizm ve totemizm gibi inanç sistemleri önemli bir yer tutmuştur.